ชุมเห็ดเทศ

Cassia alata Linn (Caesalpiniaceae), Seven Golden Candlesticks, Candle Bush, Golden Bush.

ชุมเห็ดเทศ
ชุมเห็ดเทศ

ชุมเห็ดเทศ เป็นไม้พุ่มขนาดย่อม สูงประมาณ 10 ฟุต ใบเหมือนใบชุมเห็ดไทยแต่ใหญ่กว่า เป็นใบรวมออกเป็นคู่ ใบกว้างประมาณ 2 นิ้ว ยาวประมาณ 4 นิ้ว ใบหนาแข็งสาก รูปยาวรีขอบขนาน ปลายมน ดอกสีเหลืองสดออกเป็นช่อตั้งตามปลายกิ่ง ช่อหนึ่งประกอบด้วยดอกย่อยจำนวนมาก โดยจะทยอยกันบานเริ่มแต่โคนช่อขึ้นไปหายอด ช่อดอกหนึ่งสูงราว 2 ฟุต ดอกแก่จะติดเป็นฝัก ฝักใหญ่มีครีบ ฝักแก่มีสำน้ำตาลเข้มเกือบดำ ฝักแก่จัดจะแตกตามยาว

ชุมเห็ดเทศเป็นไม้พื้นเมืองของอเมริกาเขตร้อน ในเมืองไทยมีอยู่ทั่วไป มีชื่อพื้นเมืองเรียกกันต่าง ๆ เช่น ทางเหนือเรียกขี้คาก ลับมือหลวง หมากกะลิงเทศ ในภาคกลางเรียกชุมเห็ดใหญ่ กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอนเรียกตะสีพอ

ชุมเห็ดเทศเป็นต้นไม้ที่ขึ้นง่ายเจริญงอกงามในที่ลุ่มชายน้ำ การขยายพันธุ์ใช้วิธีเพาะเมล็ดจากฝักแก่

ชุมเห็ดเทศ อาจปลูกไว้เป็นไม้ประดับเพราะให้ดอกสีเหลืองสวยแปลกตา ดอกมักออกภายหลังน้ำลดราวเดือนพฤศจิกายน หรือธันวาคม แต่ปรกติก็ออกดอกตลอดปี นอกจากนี้ชุมเห็ดเทศยังให้ประโยชน์ในทางสมุนไพรด้วย คือ ใบมีสารพวก Anthraquinone และมีรสฝาด ใช้ทาภายนอกแก้กลาก หิดและโรคผิวหนัง โดยนำใบมาบดกับกระเทียม บางทีน้ำคั้นจากใบผสมกับน้ำปูนใสใช้ทาแก้กลากได้ ใบทำยาดอกเหล้าใช้เป็นยาระบาย ใบชุมเห็ดเทศปิ้งไฟชงน้ำดื่มแทนน้ำชาช่วยระบายท้องได้ นอกจากนี้ใบชุมเห็ดเทศยังใช้เป็นยาสมานธาตุด้วย