ปันหยี

ปันหยี

Jasminum rex (Oleaceae), King Jasmine.

ปันหยี (Jasminum rex.) เป็นพันธุ์พฤกษชาติชนิดหนึ่งที่เกิดโดยธรรมชาติในประเทศไทย รวมทั้งในเขตของเพื่อนบ้านใกล้เคียงทางทิศตะวันออก เนื่องด้วยความงามที่มีประจำอยู่ในเรือนต้นและทรงดอกเป็นปฐม จึงได้มีผู้สนใจนำเอามาเพาะปลูกประดับประดาสถานที่ ไม้ที่มีชื่อว่าปันหยีนี้เป็นไม้เลื้อยที่ทอดเถาเกี่ยวเกาะสอดพันกับไม้อื่นหรือสิ่งพักพิงอื่นๆ เช่น ซุ้มหรือร้านโรงเรือน ต้นไม้ที่มีผู้สนใจสร้างขึ้น เป็นต้นไม้ที่มีเถากลมเกลี้ยงเป็นมันใบออกเป็นคู่ตรงข้าม ขนาดความยาวประมาณ 10 ซม. กว้างประมาณ 5 ซม. รูปป้อมปลายรีบ้าง, เรียวแหลมบ้าง แต่โคนใบนั้นป้านมนติดอยู่กับก้านใบซึ่งมีขนาดสั้นแผ่นใบด้านบนสีเขียวแก่เป็นมัน ท้องใบสีจางกว่าเล็กน้อย เวลาผลิดอกมักออกเป็นช่อเล็กๆ 2-3 ดอกตามข้างๆ กิ่ง ตั้งแต่โคนกิ่งเรียงยาวไปจนสุดปลายยอด ดอกตูมมีสีม่วงอ่อนๆ แซมอยู่ แต่เมื่อบานแล้วมีสีขาวสะอาด ไม่มีกลิ่น ขนาดใหญ่พอประมาณ เวลาบานประมาณเดือนมกราคมจะบานพร้อมๆ กัน ดอกหนึ่งๆ ทนอยู่ได้ 2 วัน ก็จะร่วงโรยไป ดอกใหม่จะบานแทนที่ ทำให้เห็นว่าบานสะพรั่งพราวอยู่ทั่วบริเวณสัก 3-4 อาทิตย์ จากนั้นก็จะติดเป็นลูกกลมๆ คล้ายรูปไข่เล็กๆ

ปันหยีขยายพันธุ์ได้ด้วยการทับกิ่ง ตัดกิ่งปักชำ หรือตอน เจริญเติบโตเร็ว ในดินที่มีอินทรียวัตถุมากๆ