ผกากรอง
Lantana camara Linn (Verbenaceae)
Cloth of Glod, Hedge Flower.
ผกากรอง เป็นไม้พุ่มเล็กสูงประมาณ 2-6 ฟุต ลำต้นมีขนคายแข็ง ใบรูปไข่ ริมใบจัก ส่วนมากใบคาย ดอกเล็กออกเป็นกระจุกรวมเป็นดอกเดียวโตประมาณ 1 นิ้ว หรือนิ้วครึ่ง มีหลายสีเช่น เหลืองอ่อน เหลืองแก่ ชมพู แดง ขาว ม่วงอ่อน ออกดอกตลอดปี
ผกากรองมีถิ่นกำเนิดเดิมอยู่ในแอฟริกาและในอเมริกา ในเมืองไทยก็มีพันธุ์พื้นเมืองขึ้นอยู่ตามป่าทั่วไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งชนิดดอกสีแดง ผกากรองมีอยู่หลายชนิดเช่น ชนิด L. salvifolia Jacq., L. trifolia Linn รวมทั้งผกากรองเลื้อย L. sellowiana Link ชนิด L. camara นี้ก็มีชื่อพ้องว่า L. aculeate Linn ซึ่งก็มีชื่อในเมืองไทยในท้องถิ่นต่าง ๆ กันหลายชื่อเช่น ในภาคกลางเรียก ก้ามกุ้ง เบญจมาศป่า แม่ฮ่องสอนเรียก ขะจาย ตาปู มะจาย ปราจีนบุรีเรียก ขี้กา เชียงใหม่เรียก คำขี้ไก่ ตราดเรียก ดอกไม้จีน ทางเหนือเรียก เบ็งละมาศ สาบแร้ง ชุมพรเรียก ไม้จีน ตรังเรียกยี่สุ่น จันทบุรีเรียก สามสิบ
ผกากรองขึ้นได้ในที่ดินทุกสภาพแต่ก็ชอบดินร่วนซุยหรือดินปนทราย ชอบแล้งมากกว่าชอบเปียกแฉะ เป็นไม้กลางแจ้ง การขยายพันธุ์ใช้วิธีเพาะเมล็ดหรือตัดกิ่งปักชำ
ผกากรองนิยมปลูกเป็นไม้ประดับเพื่อดูดอกหลากสี อาจปลูกเป็นรั้วหรือปลูกร่วมกับพันธุ์ไม้อื่นแต่กิ่งมักแตกยื่นออกไปเกะกะต้องหมั่นตัดแต่ง เป็นไม้ที่ให้ดอกสะพรั่งสวยงามตลอดปี นอกจากนี้ยังเชื่อว่าผกากรองงมีคุณสมบัติในการฆ่าเชื้อโรคได้ จึงมีผู้นำใบไปตำพอกแผล ฝีพุพองเป็นหนอง ในชะวาใช้ต้มในน้ำพออุ่นอาบหรือแช่แก้โรคปวดข้อ อนึ่งใบมีสารเป็นพิษทำให้เกิดการแพ้แสงในแกะ เป็นพิษต่อปลา และวัวควายที่กินใบผกากรองทำให้เกิดดีซ่านผลมีพิษ
