มะตาด
Dillenia indica Linn. (Dilleniaceae)
มะตาด เป็นไม้ยืนต้นขนาดย่อมรูปทรงสวย สูงประมาณ 50 ฟุต ใบคล้ายใบลั่นทม ปลายและโคนใบแหลม ใบยาวประมาณ 10 นิ้ว กว้างประมาณ 3 นิ้ว ใบมีเส้นใบเป็นรอยชัด ดอกสีขาว ผลใหญ่หุ้มด้วยกลีบเลี้ยงหนาแข็งเป็นชั้นๆ กว่าจะปอกเข้าไปถึงเนื้อใน มีรสเปรี้ยวและเป็นเมือก
มะตาด กระจายพันธุ์อยู่ทั่วไปตั้งแต่อินเดียจนถึงมาเลเซียและอินโดจีน ในเมืองไทยมีชื่อเรียกต่างๆ กันในแต่ละท้องถิ่น เช่น สุราษฎร์ธานีเรียกส้มปรุ ส้านกวาง ส้านท่า ส้านใหญ่ เชียงใหม่เรียกส้านป้าว ตรังเรียกแส้น
มะตาดเป็นไม้กลางแจ้ง ขึ้นได้ในดินทุกสภาพ ทนต่อความแห้งแล้ง ไม่ชอบดินเปียกแฉะ การขยายพันธุ์ใช้วิธีเพาะเมล็ด
ไม่ค่อยมีผู้ปลูกมะตาดเป็นไม้ประดับกันนัก แต่มิได้หมายความว่ามะตาดจะไม่มีคุณค่าในเชิงเป็นไม้ประดับ เพราะมะตาดมีใบที่สวยแปลกตา หรืออาจจะคอยชมดอกหรือผลก็ได้ ที่ไม่ค่อยมีผู้ปลูกมะตาดกัน อาจเป็นเพราะมีคนรู้จักกันน้อยก็ได้ ที่จริงมะตาดนั้นอาจปลูกเป็นไม้ประดับได้ดี ผลก็ใช้เป็นอาหาร เช่น แกงหรือทำผลไม้กวนได้ ชาวมาเลเซียและชาวไทยใช้เนื้อในผลสระผม เพราะมีกรดแอปเปิ้ลซึ่งเป็นกรดอินทรีย์อยู่
